ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ - ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Ταινίες, βίντεο, σχέδια μαθημάτων, οπτικοακουστικό υλικό, οδηγοί για τον εκπαιδευτικό, θεατρικές & βιωματικές δραστηριότητες, λογοτεχνία, κείμενα, απόψεις κ.ά.
Το παρακάτω υλικό προτείνεται από εκπαιδευτικούς για την προσέγγιση θεμάτων διακρίσεων, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, ρατσισμού, φασισμού, σχολικής βίας, σεβασμού της διαφορετικότητας κά.
Το υλικό ανανεώνεται αλλά πρέπει πάντα να ελέγχεται και να χρησιμοποιείται όπως νομίζει καλύτερα ο χρήστης.
ΒΙΝΤΕΟ-ΤΑΙΝΙΕΣ-ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
Schwarzfahrer (λαθρεπιβάτης). Γερμανική ταινία μικρού μήκους με θέμα τον ρατσισμό. http://goo.gl/uda2p
Η ελληνική νύχτα των κρυστάλλων. Ντοκιμαντέρ με θέμα το πογκρόμ κατά των Ελλήνων μεταναστών στο Τορόντο του Καναδά το 1918. Χαρακτηριστικά, στο 44.46: «Σε περιόδους κρίσης είναι εύκολο για μια κοινωνία να ψάχνει για αποδιοπομπαίους τράγους, συνήθως μέσα σε μειονοτικές ομάδες ώστε να τους φορτώσει τα προβλήματά της. Στα 1918 οι Έλληνες ήταν το δαδί που έγινε προσάναμμα για να εκτονωθούν τέτοιου είδους συσσωρευμένα συναισθήματα» http://goo.gl/ZS2fd
Ο αληθινός φασισμός. Το ντοκιμαντέρ του Μιχαήλ Ρομ (1965) αποτελεί μία προσέγγιση του ναζιστικού καθεστώτος ως κοινωνικού φαινομένου και μία αυστηρή καταδίκη της αποδοχής της φασιστικής νοοτροπίας από τις μάζες. Η ματιά του σοβιετικού σκηνοθέτη χρησιμοποιεί το υλικό από τα πολεμικά αρχεία της ΕΣΣΔ, της Γερμανίας και της Πολωνίας, αλλά και από τα απόρρητα αρχεία του χιτλερικού υπουργείου προπαγάνδας για να προσεγγίσει και να ερμηνεύσει το ζήτημα του εκφασισμού των μικροαστών και της παρείσφρησης της φασιστικής νοοτροπίας στην καθημερινότητα τους, όχι με κριτήρια απαραιτήτως κοινωνιολογικά αλλά με την επικουρική βοήθεια της ψυχολογίας. Ο Ρομ φωτίζει την ψυχολογία των μαζών η οποία ανακλά τις σκηνοθετημένες στρατιωτικές παρελάσεις, τις προβαρισμένες δημόσιες ομιλίες του Φύρερ, την βαγκνερική ατμόσφαιρα μεγαλείου και δύναμης, τη μεγαλοπρέπεια του να είσαι Κυρίαρχος. http://goo.gl/EzvzX
Η αγέλη των λευκών λύκων. Για μαθητές της μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η άνοδος των Νεοναζί στην Ρωσία είναι κάτι παραπάνω από γεγονός! Στην Ρωσία υπάρχουν σήμερα οι περισσότεροι νεοναζί του κόσμου. Εξτρεμιστικές ιδέες περί φυλετικής καθαρότητας και εξολόθρευσης των μεταναστών, των ομοφυλοφίλων, των τοξικομανών και όλων «των άχρηστων ζιζανίων που μολύνουν τη Ρωσική Λευκή Φυλή», βρίσκουν εύφορο έδαφος σε ένα πληθυσμό του οποίου η εθνική περηφάνια πληγώθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. «Η Αγέλη των Λευκών Λύκων» είναι ένα ανατριχιαστικό ντοκιμαντέρ που καταγράφει την θανάσιμη δράση Ρώσων Σκίνχεντ, τις ιστορίες των αθώων θυμάτων τους και την τρομακτική απειλή που ξεπροβάλλει στο Βορρά της Ευρώπης.
Βρωμοέλληνες. Με αφορμή την απαγόρευση της κυκλοφορίας των Αλβανών μετά την δύση του ηλίου απ'τον κοινοτάρχη του χωριού Παλαιό Κεραμμύδι, τον Μάρτιο του 1998, ο Σ. Κούλογλου επισκέπτεται τους κατοίκους του χωριού και συμφωνούν σε μια συζήτηση πάνω στο θέμα της μετανάστευσης και του ρατσισμού, μετά την προβολή ενός ντοκιμαντέρ για τους Έλληνες μετανάστες στην Αμερική και την αντιμετώπισή τους. "Βρωμοέλληνες" ήταν το παρατσούκλι που είχαν δώσει οι Αμερικανοί που τους υποδέχθηκαν, μέσα απ'το οποίο επιχειρείται μια σύγκριση των Ελλήνων της Αμερικής, με τους Αλβανούς της Ελλάδας, οι οποίοι με την σειρά τους έχουν επιφορτιστεί με παρόμοιους υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς από τον ντόπιο πληθυσμό.
Μια τάξη φυλετικά διαχωρισμένη. Μία ημέρα μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1968, η Jane Elliott πήγε να διδάξει στο δημοτικό της πόλης της στην Άιοβα, όπου κατοικούσαν μόνο λευκοί. Χώρισε τους μαθητές της σε δύο ομάδες, εκείνους με γαλάζια μάτια κι εκείνους με καφέ μάτια, και αποφάσισε να τους δώσει ένα γερό μάθημα κατά των φυλετικών διακρίσεων. Το ντοκιμαντέρ αυτό παρουσιάζει την ιστορία εκείνου του μαθήματος, τη μακροχρόνια επιρροή του στα παιδιά και τη δύναμή του που κράτησε τριάντα ολόκληρα χρόνια. http://goo.gl/rnpeK & http://www.dailymotion.com/video/xetqv6_yyy-yyyy-yyyyyyyy-yyyyyyyyyyyy_shortfilms
Το αυγό του φιδιού. Ντοκιμαντέρ της εκπαιδευτικού Νίνας Γεωργιάδου για την άνοδο του φασισμού στην Ελλάδα
«Ναζί, η Ιστορία προειδοποιεί» (The Nazis: A Warning from History) είναι ένα ντοκιμαντέρ του 1997, παραγωγής BBC, στο οποίο παρουσιάζεται η γέννηση, η άνοδος και η πτώση του Αδόλφου Χίτλερ και του ναζισμού. (σε 4 μέρη)
Η απειλή των νεοναζί. Στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας η Μαρίν Λε Πεν του Εθνικού Μετώπου εξασφαλίζει την τρίτη θέση στον πρώτο γύρο με 18,01%, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει στην ιστορία της η ακροδεξιά παράταξη. Στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές της Ελλάδας οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τη Χρυσή Αυγή να περνάει για πρώτη φορά την πόρτα της Βουλής. Η λαϊκή δυσαρέσκεια που γεννά η οικονομική κρίση, μέσα σε ένα σκηνικό ευρύτερης κοινωνικής αναταραχής και ανασφάλειας οδηγεί στην σταθερή άνοδο της ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα ταξιδεύει στη Γερμανία, τη χώρα που έχει στιγματιστεί από τον εθνικοσοσιαλισμό αλλά και από φαινόμενα ακροδεξιάς βίας επί δεκαετίες και αποκαλύπτει την «απειλή των νεοναζί».
Το κύμα (DIE WELLE) του Ντένις Γκάνσελ. Με τον Γιούργκεν Βόγκελ. Όταν συνειδητοποιεί, ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας της Ιστορίας, προκαλούν αφόρητη ανία στους μαθητές του, ένας νεαρός καθηγητής, προτείνει την εφαρμογή ενός ιδιότυπου πειράματος, που προβλέπει συγκρότηση μιας ελίτ με μυστικούς κώδικες, σκληρή πειθαρχία και υψηλούς στόχους. Οι μαθητές θα οδηγήσουν το πείραμα σε απόλυτη επιτυχία και, χωρίς να το καταλάβουν, θα αρχίσουν να υποκύπτουν στη διακριτική γοητεία του φασισμού.
«Ειρήνη» – Η ιστορία ενός παιδιού πρόσφυγα (για παιδιά 5-8 ετών). Η Ειρήνη είναι ένα μικρό κορίτσι που αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι της. Στην αρχή βιώνει την ανασφάλεια και την απόρριψη μέχρι να βρει προστασία, αγάπη και ζεστασιά στο πιο απίθανο μέρος. Η «Ειρήνη» είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο για παιδιά 5-8 ετών και έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν μέσα στην τάξη θέματα όπως η διαφορετικότητα, η ανεκτικότητα και οι πολιτισμικές διαφορές. Η ταινία κινουμένων σχεδίων «Ειρήνη» διαρκεί 7 λεπτά http://goo.gl/iNsxC και συνοδεύεται από το κείμενο και από εγχειρίδιο με σημειώσεις για τους εκπαιδευτικούς
Νόμιμος μετανάστης βιντεάκι της Ύπατης Αρμοστείας ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (με προσωπικές μαρτυρίες)
Η Ελλάδα του Χίτλερ
Δύο φορές ξένος: πραγματεύεται την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923
Yλικό για αντιφασιστικές εκδηλώσεις σχολικές γιορτές
28η Οκτωβρίου / 17 Νοέμβρη
power point, φωτογραφίες, σκίτσα, ντοκιμαντέρ, άρθρα κά ..εδώ! και...εδώ! και εδώ!
Περισσότερα βίντεο από τον αντιφασιστικό αγώνα του ελληνικού λαού ..εδώ!
Υλικό για "Πολυτεχνείο" & "17 Νοέμβρη" εδώ! (http://www.mathima.gr/ekpaideytiko-yliko/school-celebrations/category/)
ΣΧΕΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ-ΟΔΗΓΟΙ-ΒΙΒΛΙΑ
Μάθε τα δικαιώματά σου… τώρα!: η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Τριάντα άρθρα της διακήρυξης, τριάντα απλές προτάσεις. Προβολή παρουσίασης, ΕΔΩ!, Τα 30 άρθρα της διακήρυξης, ΕΔΩ!, Βίντεο στο YouTube, ΕΔΩ!, Σελίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ΕΔΩ!
«Δικαίωμά μου!», φωτογραφικό υλικό, για αξιοποίηση στην τάξη. ΕΔΩ!
Υλικό από Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (Πρόγραμμα Εσύ όπως κι Εγώ, Χρήσιμο Υλικό -Ασκήσεις-Συνθέσεις κ.α) www.theatroedu.gr,
«Ποια είναι η χώρα μου;» Η ιστορία ενός μετανάστη 2ης γενιάς. Πατήστε ΕΔΩ!
Όταν οι Έλληνες……ήταν από την πλευρά των μεταναστών. Σύντομο χρονικό μιας από τις πιο μαύρες σελίδες του ελληνισμού της διασποράς: του διωγμού των Ελλήνων της νότιας Ομάχα (1910, Νεμπράσκα, Η.Π.Α.). Πατήστε ΕΔΩ!
Αερικά & φίλοι: «Διαφορετικοί» (τραγούδι). Το συγκρότημα »Αερικά» είναι μια παρέα από άτομα με ειδικές ανάγκες (ή ειδικές ικανότητες – όπως θέλετε εσείς πείτε το). Στο τραγούδι «Διαφορετικοί» συμμετέχουν ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και ο Βασίλης Λέκκας. Πατήστε ΕΔΩ! Στο YouTube, ΕΔΩ!
Προσωπικές μαρτυρίες μεταναστών –μαθητών του σχολείου για τους μετανάστες (που λειτουργεί από την ομάδα δασκάλων «Τα πίσω θρανία») οι οποίοι ζουν και εργάζονται στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια. Πατήστε ΕΔΩ!
Πολυεθνικές γεύσεις και συνταγές. Για να διαβάσετε το κείμενο, πατήστε ΕΔΩ!
Παραμύθια από διάφορες χώρες. Πατήστε ΕΔΩ!
Παιχνίδια, όπως τα μεταφέρουν οι μετανάστες από τις χώρες τους. Πατήστε ΕΔΩ!
Ο ξένος Πρόταση διδασκαλίας με θέμα την μετανάστευση, τον πόλεμο, τους πρόσφυγες και την ξενοφοβία, με αφορμή το βιβλίο της Ε. Χωρεάνθη: Ένας ξένος στην οικογένειά μας». Πατήστε ΕΔΩ!
Γκασμέντ. Πρόταση διδασκαλίας με θέμα την μετανάστευση, τον ρατσισμό, την ξενιτιά, και άλλα παρόμοια ζητήματα, με αφορμή το βιβλίο του Κ. Μουρίκη: » Γκασμέντ, ο φυγάς με τη φλογέρα». Πατήστε ΕΔΩ!
Δέκα χρόνια ταξιδεύοντας με τους μαθητές μας» 10 χρόνια δράσης της ομάδας «Τα Πίσω Θρανία». Πατήστε ΕΔΩ!
Ο δρόμος για την Ομόνοια (εκδ Καστανιώτης): Συλλογικό έργο που προσυπογράφουν αρκετοί Έλληνες συγγραφείς, προκειμένου να συγκεντρώσουν χρήματα για την αποθεραπεία 2 μεταναστών που πυροβολήθηκαν από Έλληνα ένα βράδυ εν ψυχρώ στην Ομόνοια. Στο βιβλίο αφηγούνται και οι ίδιοι την ιστορία τους. Μπορεί να αποτελέσει ερέθισμα ή συμπλήρωμα δουλειάς της ομάδας. Εάν για παράδειγμα μια ιστορία ειπωθεί/γραφτεί/παρουσιαστεί μέσα από τα μάτια (ακόμα και μέσα από την οπτική γωνία) διαφορετικών προσώπων που εμπλέκονται, μπορούν μετά να γίνουν συγκρίσεις, συζητήσεις, μια έρευνα για το πού ακριβώς βρίσκεται η «αντικειμενική αλήθεια», αν υπάρχει πάντα κάτι τέτοιο, κτλ. http://www.kastaniotis.com/book/960-03-4037-4
Αντιρατσιστικό αλφαβητάρι (κυρίως κείμενο). Είναι ένα αλφαβητάρι στο οποίο παρουσιάζονται σε αλφαβητική σειρά συναφείς όροι με το φαινόμενο του ρατσισμού σε γλωσσικό ύφος κατάλληλο για τους εκπαιδευτικούς και μαθητές ηλικίας άνω των 10 ετών. Συμπληρώνεται από τους μαθητές, όταν επεξεργάζονται το θέμα και δίνει δυνατότητες συνειδητοποίησης λανθάνοντα ρατσισμού στο λόγο και χρήσης της γλώσσας απαλλαγμένης από στερεότυπα. Κατεβάστε το βιβλίο σε μέρη: σελ 1-31, σελ 32-67, σελ 68-102
Η Παραολυμιάδα της Χαράς
«Δεν είναι μόνο αριθμοί» - Εκπαιδευτικό υλικό του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και της Ύπατης Αρμοστείας (12 -18 ετών). Δημιουργήθηκε με στόχο να ενημερώσει εκπαιδευτικούς και μαθητές γύρω από βασικά ζητήματα που αφορούν τη μετανάστευση και το άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθώς οι ευρωπαϊκές κοινωνίες γίνονται περισσότερο πολυπολιτισμικές, πρέπει να επισημάνουμε τις πολλές αιτίες για τις οποίες οι άνθρωποι επιλέγουν ή αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Το υλικό αυτό μέσα από προσωπικές μαρτυρίες μεταναστών και προσφύγων και ένα εύχρηστο εγχειρίδιο δασκάλου προτείνει δημιουργικές δραστηριότητες, καλώντας τους νέους να κατανοήσουν ότι πίσω από κάθε ανώνυμη στατιστική υπάρχει ένας άνθρωπος και μια προσωπική ιστορία.
Ρατσισμός, ξενοφοβία - Στη ζυμαροχώρα. Με ευχάριστο και συμβολικό τρόπο τα παιδιά ευαισθητοποιούνται στις έννοιες του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και μαθαίνουν ότι το διαφορετικό δεν απειλεί, αλλά εμπλουτίζει τη ζωή μας .
Εκπαιδευτικό υλικό για τον ρατσισμό και την διαφορετικότητα. Υλικό από τον Α’ Σύλλογο Αθηνών Εκπαιδευτικών Π.Ε. για αντιρατσιστικά μαθήματα.
An animated series of videos, online games, and lesson plans to introduce children ages 7-11 to critical thinking and the habits of democracy (The Canadian Civil Liberties Education Trust)
Οδηγοί: πρόληψη ενδοσχολικής βίας, αντιρατσιστική εκπαίδευση,εκπαίδευση στα δικαιώματα κ.α
Education for Democratic Citizenship and Human Rights Education . Έξι βιβλία (στα αγγλικά) με υλικό, άρθρα, ασκήσεις για την τάξη, σχέδια και δραστηριότητες μαθημάτων, παιχνίδια ρόλων και πολλά άλλα. Πατήστε στους τίτλους:
Θεατρικά έργα - δραματοποιήσεις-
Θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα
Πυριτιδαποθήκη, του Ντ. Ντούκοφσκι, εκδ. Καστανιώτη: Δύσκολο έργο λόγω της βίας (σε διάφορες μορφές) και της σκληρής γλώσσας που χρησιμοποιεί. Παρ όλα αυτά είναι σπονδυλωτό, δηλαδή μικρές σκηνές στη σειρά: κάποιος που είναι θύμα στη μία, μπορεί να είναι θύτης σε ένα άλλο περιβάλλον στην επόμενη, ή το ανάποδο, κτλ. Μπορεί να δουλευτεί παράλληλα από μικρές υπόομάδες αλλά το ζουμί είναι να καταλάβει κάποιος πώς σε διαφορετικά περιβάλλοντα οι ίδιοι άνθρωποι μπορεί να είναι η μέρα με τη νύχτα. (αντίστοιχο με την ταινία Pulp Fiction του Ταραντίνο).
Η φιλονικία του Μαριβώ,: 2 ζευγάρια νέων αφήνονται έρημα σε ένα νησί και παρακολουθούμε τις αλληλεπιδράσεις τους, μέσα από τα μάτια αυτών που τους έβαλαν εκεί και που κινούν τα νήματα. Έργο που μπορεί να το διαβάσει ένας μαθητής δευτεροβάθμιας άνετα.
'UBUNTU' vs 'ZBUTSAM' κείμενο που μπορεί να αναπαρασταθεί θεατρικά στην τάξη ή σε σχολική εκδήλωση και αγγίζει τις βαθύτερες ρίζες του φασισμού στις δυτικές κοινωνίες
Υλικό από Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (Χρήσιμο Υλικό: καταθέσεις εκπαιδευτικών για δραματοποιήσεις, θεατρικές συνθέσεις, Ασκήσεις κ.α) www.theatroedu.gr,
http://dide-anatol.att.sch.gr/perival/FAKELLOS_MIKRES-SKINES/indexMIKRES-SKINES.htm
Τρόμος και αθλιότητα στο Γ΄ Ράιχ, του Μπ Μπρεχτ. (πολλά σύντομα μονόπρακτα) Εκδόσεις Κάλβος
Μπρεχτ και Χίτλερ -θεατρική σύνθεση του Μάριου Πλωρίτη πάνω σε κείμενα του Μπρεχτ και του Χίτλερ. Εκδόσεις Θεμέλιο.
Απόψεις-Κείμενα-Βιβλιογραφία
Μύθοι για τους φασίστες ..... εδώ!
Πως γίνεται κανείς φασίστας .... εδώ!
«Προσεγγίσεις της ψευδοθεωρίας του ρατσισμού. Κριτήρια ανίχνευσης ρατσιστικών προτύπων» Βούλα Παπαγιάννη
στο: Μάρκου Γεώργιος, Παρθένης Χρήστος (επιμέλεια): «Διαπολιτισμική εκπαίδευση - Θεωρία και πράξη», Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2011. Σελίδες 72-101. Άρθρο που διαπραγματεύεται: τι είναι ρατσισμός, μορφές, η μισαλλοδοξία, πως εξηγείται, ενθοκεντρισμός, προκαταλήψεις, διακρίσεις, ρατσιστικά πρότυπα σε βιβλία και ΜΜΕ, κριτήρια ανίχνευσης κ.α,
Τα τυπικά χαρακτηριστικά του πρωτοφασισμού (Ουμπέρτο Έκο - αναδημοσιευση)
Τι είναι ο φασισμός (Εμίλιο Τζεντίλε)
Ο Φασισμός το 1921 (Μπενίτο Μουσολίνι - μετάφραση: Πέτρος Στανγκανέλλης)
Η άγνωστη ιστορία των ADP (για το βιβλίο του Tom Behan: "Arditi del Popolo: Η ιστορία της πρώτης αντιφασιστικής οργάνωσης")
Η άνοδος της ακροδεξιάς: μια δυσοίωνη ηχώ (συνέντευξη του Ρικ Γκόλντστάιν)
Η κρίση μπορεί να φέρει και το φασισμό (συνέντευξη του Ρόμπερτ Πάξτον στο "Ε" της Κυρ. Ελευθεροτυπίας)
Casa Pound Italia: για τον φασισμό του 21ου αιώνα (αναδημοσίευση από το περιοδικό "Λεύγα")
Από τη μεταπολιτική στη μαζική δολοφονία: Ο νέος δεξιός εξτρεμισμός (για τον βορειοευρωπαϊκό νεοφασισμό - αναδημοσίευση από το transform)
Η ουγγρική καταστροφή (Γ. Ταμάς - αναδημοσίευση από το transform)
Η ιδεολογική οικολογία του φασισμού (Γιώργος Σαββίδης)
Κίνδυνος θάνατος (Στρατής Μπουρνάζος)
Ε όχι και φασιστική η Χρυσή Αυγή (Δημήτρης Ψαρράς)
Μερικές σκέψεις για τη φασιστική ακροδεξιά εν καιρώ κρίσης (Αντρέας Καρίτζης - αναδημοσίευση από τα Ενθέματα)
Αντιμέτωποι με το νεοφασισμό σήμερα (βίντεο - εκδήλωση Ενθεμάτων-UNFOLLOW)
